بررسی رابطه متقابل وضعیت سلامتی و رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی دوره(1970-2005)

در مطالعاتی که در زمینه رشد اقتصادی صورت گرفته، سرمایه انسانی در بیشتر موارد به مثابه آموزش در نظر گرفته شده و کمتر به سلامتی توجه شده است. اما در مطالعات اخیر سلامت نه تنها به عنوان جزیی از سرمایه انسانی، بلکه همزمان و به طور مستقل در مدل های رشد وارد شده و آثار آن بر رشد اقتصادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در حقیقت ارتقای سلامتی باعث می شود سرمایه انسانی از طریق انباشت سرمایه بهداشتی، افزایش یافته و به صورت مستقیم بر رشد اقتصادی تاثیر داشته باشد. سلامتی از طریق افزایش طول عمر و کاهش روزهای کاری که نیروی کار به خاطر بیماری خود یا بستگانش از دست می دهد باعث ارتقا بهره وری نیروی کار شده و به طور غیر مستقیم تولید را تحت تاثیر قرار می دهد. از سوی دیگر، افزایش تولید و رشد اقتصادی منجر به افزایش منابع اقتصادی بخش بهداشت و درمان می گردد که بر بهبود وضعیت سلامتی موثر است و این چرخه ادامه می یابد. این مطالعه ضمن بررسی مبانی نظری رابطه سلامتی و رشد اقتصادی، رابطه متقابل وضعیت سلامتی و رشد اقتصادی بر یکدیگر را در 30 کشور منتخب عضو کنفرانس اسلامی طی دوره 1970 میلادی مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. از آن جا -200? که در الگوی رشد، متغیر سلامتی به عنوان یکی از متغیرهای توضیحی وارد معادله رشد می شود،به لحاظ درون زایی وضعیت به عکس شده و متغیر سلامتی به طور همزمان تحت تاثیر تولید ناخالص داخلی به عنوان متغیر توضیحی قرار می گیرد. برآورد معادلات مورد نظر در این مطالعه براساس رابطه ی همزمانی در داده های تابلویی و استفاده از متغیرهای ابزاری است. نتایج حاصل از برآورد الگوها نشان می دهد که سلامتی و رشد اقتصادی دارای ارتباط مستقیم و معنی دار بر یکدیگر بوده اند. نتایج حاکی از اثرگذاری معنی دار امید به زندگی، نرخ مرگ و میر کودکان و میزان باروری در سطح اهمیت ? درصد بر رشد اقتصادی بوده است. هم چنین تولید ناخالص داخلی در سطح اهمیت ? درصد بر سلامتی اثر گذار بوده است، که بیانگر وجود رابطه مکملی بین این دو متغیر مهم اقتصادی است. علاوه بر سلامتی، موجودی سرمایه، نرخ رشد جمعیت و آموزش از جمله عواملی هستند که دارای اثر معنی داری بر سلامتی و رشد اقتصادی در طول دوره مورد مطالعه بوده اند.